علت‌های رایج سوت کشیدن لنت ترمز

صدای لنت ترمز یکی از آزاردهنده‌ترین و در عین حال هشداردهنده‌ترین صداهایی است که رانندگان هنگام رانندگی می‌شنوند. لنت ترمز مانند سایر قطعات خودرو، با وجود تفاوت در مدل و کیفیت ساخت، ممکن است دچار مشکلات مشابهی شوند. یکی از رایج‌ترین این مشکلات، سوت کشیدن لنت ترمز است. این صدا می‌تواند در شرایط مختلفی ایجاد شود و معمولاً نشانه‌ای از وجود ایراد در سیستم ترمز است.

در واقع، سوت لنت ترمز علاوه بر آن‌که برای راننده آزاردهنده است، می‌تواند نقش هشداردهنده نیز داشته باشد؛ چرا که به‌موقع راننده را از نقص فنی احتمالی در سیستم ترمز آگاه می‌کند. اولین گام در برطرف کردن این مشکل، شناخت دلایل سوت کشیدن لنت ترمز است تا بتوان اقدامات لازم برای تعمیر یا تعویض لنت و دیسک ترمز را انجام داد. گاهی علت این صدا به ساختار خود لنت برمی‌گردد و گاهی هم به سایر قطعات مرتبط با سیستم ترمز مربوط می‌شود. در این مقاله قصد داریم به طور کامل دلایل اصلی و زمینه‌ای سوت لنت ترمز را با هم بررسی کنیم.

صدای لنت ترمز نشانه چیست؟

صدای لنت ترمز معمولاً نشانه‌ای از وجود مشکل در سیستم ترمز خودرو است و نباید نادیده گرفته شود. وقتی پدال ترمز را فشار می‌دهید، لنت‌ها به دیسک چرخ نزدیک می‌شوند تا با ایجاد اصطکاک، خودرو را متوقف کنند. اما اگر در این فرآیند صدایی شبیه سوت یا جیغ شنیده شود، احتمالاً یکی از اجزای سیستم ترمز به درستی عمل نمی‌کند.

این صدا ممکن است به دلیل تماس فلزات (مثل بکینگ پلیت لنت و کالیپر) یا ورود گرد و غبار، سنگ‌ریزه یا زنگ‌زدگی بین لنت و دیسک ترمز ایجاد شود. در برخی مواقع، اگر خودرو برای مدتی متوقف بوده یا تازه شسته شده باشد، لایه‌ای از زنگ روی سطح دیسک شکل می‌گیرد. در هنگام حرکت اولیه، این زنگ با لنت برخورد کرده و صدای سوت ترمز ماشین ایجاد می‌کند، اما معمولاً پس از چند بار ترمز گرفتن، این صدا از بین می‌رود.

از سوی دیگر، اگر لنت ترمز در آستانه تمام شدن باشد یا از سنسور هشدار سایش استفاده کند، ممکن است صدایی شبیه سوت ایجاد کند تا راننده متوجه شود زمان تعویض لنت فرارسیده است. بنابراین، صدای ترمز همیشه به معنی نقص جدی نیست، اما نشانه‌ای از یک ایراد یا نیاز به بررسی فنی است.

مهم‌ترین دلایل ایجاد سوت در ترمزها

در این بخش، به چند دلیل فنی مهم که می‌توانند باعث تولید صدای سوت شوند می‌پردازیم. توجه داشته باشید که بسیاری از این دلایل به هم مرتبط‌ هستند و ممکن است ترکیبی از آن‌ها باعث صدا شود.

قرارگیری نامناسب لنت‌ها در کالیپر

اگر لنت‌ها به درستی در داخل کالیپر قرار نگرفته باشند، عدم هم‌ترازی باعث می‌شود بخش‌هایی از لنت با لرزش یا تکان‌های کوچک، با دیسک برخورد کنند که این برخورد باعث تولید صدای سوت می‌شود. همچنین وقتی لنت آزادانه در جای خود حرکت کنداحتمال لرزش بیشتر است.

برای رفع این مشکل، باید لنت را به دقت در جای خود قرار داد، و از قطعات نگه‌دارنده‌ی مناسب (مثل اسپرینگ‌ها یا کلیپ‌ها) استفاده کرد تا لنت در محل محکم بماند.

کثیف بودن قطعات کالیپر

گرد و غبار، ذرات فلزی ریز، زنگ یا آلودگی‌های دیگر ممکن است روی کالیپر یا در مسیر حرکت لنت جا بگیرند. وقتی لنت حرکت می‌کند یا به دیسک نزدیک می‌شود، این ذرات بین لنت و دیسک گیر می‌کنند و باعث سایش ناخواسته یا ارتعاش جزئی می‌شوند که صدای سوت به وجود می‌آورد.

تمیز کردن منظم قطعات داخلی کالیپر، استفاده از اسپری تمیزکننده ترمز و پاک‌سازی ذرات خارجی می‌تواند در کاهش صدای لنت مؤثر باشد.

خوردگی دیسک‌ها

دیسک چرخ‌ها معمولاً از جنس چدن یا فولاد ساخته می‌شوند و به مرور زمان به دلیل رطوبت یا عوامل محیطی ممکن است زنگ‌زدگی پیدا کنند. اگر سطح دیسک زنگ‌زده شود و لایه‌ای ناصاف روی آن ایجاد شود، هنگام تماس لنت با آن قسمت زنگ‌زده، صدای سوت شنیده می‌شود. اگر زنگ سطحی باشد، با چند بار ترمزگیری برطرف می‌شود، اما در صورت زنگ‌زدگی عمیق، باید دیسک را تعویض کرد.

روغن‌کاری نامناسب

در نقاطی که لنت با کالیپر در تماس است (مثلاً قطعه پشت لنت که به پایه کالیپر متصل می‌شود)، باید از گریس دما بالا استفاده شود. اگر این نقاط به خوبی روانکاری نشده باشند، لنت ممکن است با چسبندگی یا اصطکاک ناخواسته حرکت کند و هنگام برگشت از تماس جزئی با دیسک صدای سوت ایجاد شود.

توجه کنید که روانکاری باید دقیق باشد و هرگز روی سطح تماس لنت با دیسک اعمال نشود، چون باعث کاهش قدرت ترمز و خطر ایمنی می‌شود.

عدم عایق‌بندی صحیح پدها

بکینگ پلیت لنت معمولاً باید دارای لایه عایق باشد که لرزش را جذب کند. اگر این لایه وجود نداشته باشد یا کیفیت پایینی داشته باشد، لرزش بین فلز پد و کالیپر افزایش می‌یابد و صدای سوت تولید می‌شود. بسیاری از لنت‌های باکیفیت دارای پد عایق هستند که در پشت لنت نصب شده است تا لرزش را کاهش دهد.

کیفیت پایین لنت‌ها

لنت‌های ارزان با ترکیب نامرغوب مواد، پدهای غیراستاندارد یا بدون طراحی مناسب لرزه‌گیری ممکن است بیشتر از مدل‌های مرغوب صدا تولید کنند. لنت‌های سرامیکی ارزان ممکن است دقت ساخت پایین داشته باشند، که منجر به ناهمواری سطح تماس یا توزیع نامناسب فشار می‌شود.

علت سوت کشیدن لنت ترمز نو

وقتی لنت جدید نصب می‌کنید، ممکن است در ابتدا صدای سوت جزئی بشنوید اما این همیشه نشانه مشکل نیست. در بسیاری از موارد، این صدا موقتی و گذراست. چند دلیل رایج برای این وضعیت وجود دارد:

لازم بودن فرآیند استقرار بِدینگ
 اغلب لنت‌ها باید طی یک فرآیند خاص به دیسک «عادت کنند». در این فرآیند، لایه ابتدایی تماس یکنواخت بین لنت و دیسک شکل می‌گیرد و سطح لنت باید کمی ساییده شود تا عملکرد نرم‌تری داشته باشد. اگر این بستر مناسب شکل نگرفته باشد، احتمال ارتعاش جزئی و صدای سوت وجود دارد.

گرد و غبار یا زنگ زدگی سطحی
روی لنت یا دیسک جدید ممکن است گرد و غبار ساخت یا اکسید سطحی باقی مانده باشد. هنگام آغاز استفاده، این ذرات سبک موقتا باعث ایجاد صدای سوت می‌شوند.

رطوبت یا شبنم
اگر صبح یا پس از بارندگی از خودرو استفاده شود، رطوبت روی سطح دیسک یا لنت می‌تواند باعث یک صدای کوچک شود. معمولاً با چند بار ترمز دادن، این رطوبت پاک می‌شود و صدا از بین می‌رود. اگر صدای سوت پس از مدتی استفاده برطرف شود، جای نگرانی نیست، اما اگر ادامه یابد یا شدید شود، باید بررسی دقیق‌تر انجام شود.

علت سوت کشیدن لنت در حال حرکت

گاهی اوقات حتی وقتی در حال رانندگی با سرعت نرمال هستید (نه هنگام ترمزگیری شدید)، ممکن است صدای سوت لنت احساس شود. دلایل مختلفی ممکن است باعث این صدا شوند:

حرارت زیاد لنت
اگر در رانندگی قبلی، ترمزها زیاد استفاده شده باشند، لنت و دیسک ممکن است خیلی گرم شده باشند. این دمای زیاد می‌تواند باعث تبخیر رطوبت سطحی یا تغییر شکل جزئی سطح تماس شود و صدای لرزشی یا سوت ایجاد کند.

رطوبت
همان‌طور که قبلاً گفتیم، رطوبت سطحی باعث زنگ‌زدگی میکروسکوپی یا جذب رطوبت بین لنت و دیسک می‌شود که هنگام تماس جزئی صدا تولید می‌کند.

لنت ترمز کثیف
ذرات گرد و غبار، فلزات ریز یا آلودگی‌های دیگر روی سطح لنت یا دیسک باعث تماس و صدای ناخواسته می‌شوند.

لبه‌دار شدن دیسک
اگر لبه‌های دیسک ساییده یا نامتقارن شده باشند، لنت هنگام عبور از آن لبه‌ها ممکن است صدای تیزی تولید کند.

علت سوت کشیدن لنت ترمز در ترمزگیری

وقتی پدال ترمز را فشار می‌دهید و دقیقا در همین لحظه صدای سوت شنیده می‌شود، احتمالاً یکی از عوامل زیر دخیل است:

• ارتعاش سطح تماس بر اثر ناهمواری
  اگر لنت یا دیسک دارای ناهمواری باشند، هنگام تماس ناگهانی لرزش در سطح ایجاد شده و صدای سوت تولید می‌شود.
• نقص در شیمی سطحی لنت
  اگر لنت کیفیت مطلوب نداشته باشد یا پوشش سطحی آن استاندارد نباشد، ممکن است در نقاط تماس خاص صدای جیغ ایجاد شود.
• لرزش بین بکینگ لنت و کالیپر
  اگر بین بکینگ پلیت (پشت لنت) و کالیپر لرزش وجود داشته باشد (مثلاً به دلیل نبود شیم یا عایق)، هنگام فشار، آن لرزش تشدید می‌شود و صدا تولید می‌کند.
• عدم روان‌کاری مناسب قطعات تماس
  اگر بخش‌هایی که باید روانکاری داشته باشند (مثل لبه‌ها یا سطوح پشتی) خوب روان‌کاری نشده باشند، باعث تماس نامناسب و صدای سوت می‌شود.

در این حالت، چون نیرو و اصطکاک زیاد است، صدا ممکن است بیشتر محسوس باشد. بهتر است در اولین فرصت بررسی دقیق انجام شود و از لنت و دیسک با کیفیت استفاده شود.

جمع‌بندی

در این مقاله علت صدای لنت ترمز هنگام حرکت خودرو را بررسی کردیم. یکی از دلایل مهم این صدا، فرسودگی یا ناهمواری سطح لنت است. زمانی که سطح لنت آسیب‌دیده یا ناهموار شود، اصطکاک با دیسک ترمز افزایش یافته و صدای غیرعادی تولید می‌کند. همچنین، زبری یا کیفیت پایین لنت‌ها نیز می‌تواند باعث ایجاد صداهای ناخوشایند در زمان ترمزگیری شود. این موارد علاوه بر ایجاد صدا، موجب افزایش استهلاک لنت و کاهش عملکرد ترمز می‌شوند که در نهایت روی ایمنی خودرو تأثیر منفی می‌گذارد.

در صورتی که متوجه صدای غیرطبیعی در هنگام ترمزگیری شدید، پیشنهاد می‌شود برای تعویض لنت ترمز به مجموعه معتبر
الو لنت مراجعه کنید؛ جایی که قطعات اصل و خدمات تخصصی در اختیارتان قرار می‌گیرد تا خودرویتان در بهترین وضعیت عملکردی قرار گیرد.

منابع:
https://www.brakemax.com/blog/what-do-brake-sounds-mean
https://www.boschautoservice.com/blog/common-brake-noises-and-what-causes-them.html
https://www.ferodo.com/en-in/training-centre/tech-tips/brake-noise.html